رصدخانه جانتار مانتار Jantar Mantar Observatory

رصدخانه جانتار مانتار یکی از برترین جاذبه های گردشگری جیپوره که یکی از جذاب ترین آثار تاریخی و دیدنیهای هندوستان به حساب میاد. "جنتر منتر"مجموعه ای از بناهای نجومیه که توسط ماهاراجای در سال ۱۷۲۷ ساخته شده، او در کل ۵ مجموعه از این ساختمان ها رو در نقاط مختلفی از دهلی و جیپور ساخت که رصد خانه جیپور بزرگترین آنهاست.

رصدخانه جانتار مانتار Jantar Mantar Observatory

نام جنتر منتر که نام این رصد خانه است ریشه در زبان باستانی هند یا همان زبان سانسکریت دارد و از آنجایی که این سازه توسط مهاراجه های هندوی جیپور ساخته شده است انتخاب اسمی از زبان سانسکریت برای آن خیلی جای تعجب ندارد.

مانتار یا همان منتر در زبان سانسکریت به معنای محاسبه و مشورت می شود و جنتر هم به معنای ابزار و ماشین آلات می شود. بنابراین معنای نام جنتر منتر می شود ابزار محاسبه که نامی مناسب برای یک رصدخانه بطلیموسی است.

در قلب تاریخی شهر جیپور یک سازه شگفت انگیز معماری نجومی است. در نزدیکی کاخ هوا محل و کاخ شهر جیپور واقع شده است. این سازه شگفت انگیز رصد خانه جنتر منتر جیپور نام دارد که در بین سال های ۱۷۲۶ تا ۱۷۳۴ به دستور مهاراجه هندی Sawai Jai Singh ساخته شده است. تمام اجزای این سازه همانند یک مقیاس یا ابزار نجومی عمل می کنند و از آنها برای محاسبه های نجومی بهره می بردند. علاوه بر کارکرد نجومی چرخش ها و بالا رفتن از پله هایی که به سمت آسمان می روند کارکرد معنای متفاوت به این سازه می دهد که فراتر از یک سازه ساده نجومی است. رصد خانه جنتر منتر یکی از جاذبه هایی است که برای دیدار از آن نیاز به راهنمای خبره گردشگری دارید. چون این سازه نوزده ابزار هندسی برای اندازه گیری زمان، پیش بینی کسوف و خسوف و گرفتن ردپای ستارگان در مدارهایشان، تعیین زوال سیاره ها و … دارد. که آشنایی با هر یک از آنها نیاز به توضیحات علمی راهنما متخصص علم نجوم دارد.

بزرگترین ساعت سنگی جهان در این مجموعه رصد خانه جنتر منتر جیپور واقع شده است. این رصد خانه به عنوان یکی از میراث های جهانی ثبت شده هند در میراث جهانی یونسکو است که جزو بازدید های اصلی توریست ها از شهر تاریخی جیپور است. ثبت جهانی این میراث در میراث جهانی یونسکو در سال ۲۰۱۰ میلادی انجام پذیرفت. این مجموعه نمونه بی نظیری است از ترکیب معماری علمی مدرن با مدد گرفتن از باورهای مذهبی است. ویژگی که در سایر سازه هایی که معاصر با این بنا همانند هوا محل دیده می شود. در ساخت این بناها از سنگ های محلی و مرمر استفاده شده است. و این بناها بر اساس نجوم بطلیموسی ساخته شده اند که مجموعه بسیار منحصر به فردی در نوع خود است. بنای رصد خانه جنتر منتر در قرن ۱۹ میلادی آسیب بسیاری دید. بعدها با مدد آرتور گارت ستاره شناس داوطلب کار بازسازی آن انجام پذیرفت که اثر فعلی حاصل این امر است.